سه تار ایران ساز مدل سپند

سه‌تار ایران ساز مدل سپند یک ساز زهی است، نوعی از عود که در موسیقی سنتی ایرانی استفاده می‌شود که به صورت تک‌نوازی یا صدای همراه آن می‌نواخت. این ساز عضوی از خانواده تنبور عودهای گردن دراز با برد بیش از دو و نیم اکتاو است. در اصل یک ساز سه زهی بود، با انگشت اشاره دست راست بازی می‌شود.

این ساز را می‌توان به عنوان یک ساز گردن کاسه طبقه بندی کرد. رشته‌ها از گیره‌های بالای گردن، روی یک استخوان یا مهره پلاستیکی که شیارهایی برای جدا کردن آنها دارد، به پایین گردن، در سراسر کاسه، روی پل کشیده شده و به یک نگهدارنده نخ در انتهای کاسه محکم می‌شوند. گیره‌ها مستقیماً در انتهای گردن ابزار قرار می‌گیرند، شبیه به سر.

کاسه یا بدنه سه تارایران ساز مدل سپند چیست؟

کاسه از نظر ساختاری شبیه به کاسه تنبور بوده، اما کوچکتر و گلابی شکل است. طول کاسه از 26 تا 30 سانتی متر، عرض آن بین 12 تا 16 سانتی متر و عمق آن حدود 13 سانتی متر است. این ساز معمولا از چوب توت یا گردو درست می‌شود. ساختار کاسه می‌تواند یک تکه چوب یا از قطعات جدا و چسبانده شده باشد. صفحه صوتی کاسه از ورقه‌های نازک چوبی ساخته شده است. دارای سوراخ‌های صوتی است تا صدا از کاسه خارج شود.

هنگام نواختن ممکن است دست نوازنده روی آن قرار گیرد. طول گردن 40 تا 48 سانتی متر و عرض آن 3 سانتی متر است. یک بخش 12 سانتی متری در بالا برای گیره‌ها در نظر گرفته شده است. گردن را می توان با استخوان شتر تزئین کرد و گردن را می‌پوشاند تا زیباتر شود و عمر مفید آن افزایش یابد. طول پل چوبی بین 5 تا 6 سانتی متر و ارتفاع آن کمتر از 1 سانتی متر است. سه تارایران ساز مدل سپند دارای شیارهای کم عمقی برای قرار گرفتن تارها است.

رشته‌ها پس از عبور از روی پل از روی گردن، روی سیم نگهدارنده محکم می‌شوند. گردن دارای تارهای ساخته شده از نخ‌های نازک از روده حیوان یا ابریشم است. آن‌ها در 3 یا 4 رشته در سراسر گردن گره خورده‌اند و وظیفه تقسیم گردن به طول‌ها را بر عهده دارند و به نوازنده امکان می‌دهند نت‌ها را پیدا کنند. ممکن است 26 فرت وجود داشته باشد که یکی از آن‌ها در مهره است و برای ایجاد نت استفاده نمی‌شود.

روش نوازندگی با سه تار ایران ساز مدل سپند

سه تار ایران ساز مدل سپند با نوازنده نشسته و با زاویه 45 درجه روی ران راست نواخته می‌شود. به طور معمول، نوازنده از انگشتان دست چپ روی فرت‌ها برای انتخاب نت‌های سیم سفید (پایین ترین سیم) استفاده می‌کند. دست راست معمولاً فقط از انگشت اشاره سه تار می‌نوازد. این ساز با استفاده از انگشت اشاره دست راست و با استفاده از یک «حرکت نوسانی» نواخته می‌شود؛ این ساز را از تنبورهایی که با انگشتان متعدد یا با یک پلکتروم خانگی از پلاستیک، قلاب یا قلاب‌ها کنده می‌شوند متمایز می‌کند.

در کارهای پیچیده‌تر، نوازنده ممکن است از اشاره، وسط، حلقه و گاهی اوقات انگشت کوچک دست چپ برای تهوع نت‌ها استفاده کند و ممکن است از انگشت شست برای انتخاب نت روی سیم‌های باس استفاده کند.